Σχολικές εμπειρίες από σχολείο στο Kranj της Σλοβενίας

            Στις 11-15 Μαρτίου 2013, στα πλαίσια του προγράμματος Comenius στο οποίο συμμετέχει το σχολείο μας, είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε ένα σχολείο στην πόλη Kranj στη Σλοβενία. Στη συνάντηση συμμετείχαν αντιπροσωπείες δασκάλων από όλα τα σχολεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: Ηνωμένο Βασίλειο, Τουρκία, Γερμανία, Σουηδία και Φινλανδία. Στη συνάντηση συμμετείχαν 11 δάσκαλοι από τα συνεργαζόμενα σχολεία.

Το συγκεκριμένο σχολείο που επισκεφτήκαμε είναι ένα μεγάλο συγκρότημα στο οποίο λειτουργούν Νηπιαγωγείο, Δημοτικό και Γυμνάσιο.  Εντυπωσιάζουν με την πρώτη ματιά ο πλούσιος εξοπλισμός του σχολείου, η πολύ καλή οργάνωση, η ηρεμία και ευγένεια των παιδιών καθώς και η πολύ ζεστή ατμόσφαιρα που δημιουργεί η φιλοξενία των ανθρώπων. Κατά την πρώτη μέρα της υποδοχής μας στο σχολείο, μας παρουσίασαν παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια σε μια όμορφη τελετή.  Στην τελετή υποδοχής παρέστησαν ο Δήμαρχος της πόλης και η υπεύθυνη του Τοπικού Γραφείου Εκπαίδευσης.  Όλες οι αντιπροσωπείες από τα συνεργαζόμενα σχολεία είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε τη χώρα μας και το σχολείο μας.

Στη συνέχεια είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε αρκετές τάξεις του Δημοτικού σχολείου και του Νηπιαγωγείου, να παρακολουθήσουμε μαθήματα, να συνομιλήσουμε με τους δασκάλους και τα παιδιά.  Αξίζει να σημειωθεί πως σε κάθε τάξη οι δάσκαλοι είχαν όλα τα εφόδια για να κάνουν με επάρκεια τη δουλειά τους.  Ο καλός εξοπλισμός του σχολείου επεκτείνεται και σε άλλους τομείς που για εμάς ήταν εντυπωσιακό.  Το σχολείο, όπως και κάθε σχολείο στη Σλοβενία, διαθέτει τη δική του κουζίνα με το απαραίτητο προσωπικό.  Τα παιδιά τρώνε πλούσιο γεύμα το μεσημέρι στο χώρο του εστιατορίου.  Είναι εντυπωσιακό να βλέπεις μικρά παιδιά της Α’ τάξης και τις δεξιότητες που έχουν αναπτύξει:  να πλένουν τα χέρια τους πριν μπουν στο εστιατόριο, να παίρνουν με τη σειρά τους το δίσκο με τα φαγητά (σούπα, σαλάτα, κυρίως πιάτο, ψωμί, επιδόρπιο), να κάθονται ήσυχα στο τραπέζι και να τρώνε, μετά να πηγαίνουν να καθαρίζουν το δίσκο τους στο χώρο διαχωρισμού των υλικών για ανακύκλωση και να τον παραδίδουν στο προσωπικό της κουζίνας για καθαρισμό.  Και όλα αυτά με απόλυτη τάξη και ηρεμία!!!  Στο χώρο του σχολικού εστιατορίου πρόσφεραν και σε μας το καθημερινό μεσημεριανό γεύμα.

Μέσα σε κάθε τάξη υπάρχει ειδικός χώρος για τις οδοντόβουρτσες των παιδιών.  Μετά από κάθε γεύμα τα παιδιά θα πλύνουν τα δόντια τους.  Στην τάξη υπάρχει ειδική αφίσα – πίνακας που καταγράφονται τα αποτελέσματα της μηνιαίας οδοντιατρικής εξέτασης των παιδιών.  Η οδοντίατρος έχει την έδρα της στο χώρο του σχολείου και είναι υπεύθυνη και για όλους τους ενήλικες της κοινότητας.

Έξω από κάθε αίθουσα υπάρχει ειδικός χώρος, στους άνετους μεγάλους διαδρόμους, στον οποίο τα παιδιά αφήνουν τα προσωπικά τους είδη (σακάκια, μπουφάν, παπούτσια, τσάντες κλπ).  Τα παιδιά μέσα στο σχολείο κυκλοφορούν με τις παντόφλες τους.  Όλα τακτοποιημένα, με τάξη και απίστευτη ηρεμία.  Έξω από την είσοδο του σχολείου υπάρχει ειδικός χώρος στάθμευσης ποδηλάτων.  Πολλά παιδιά έρχονται στο σχολείο με το ποδήλατο.  Σκεφτείτε και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα αυτή και βγάλτε μόνοι σας τα συμπεράσματα.

Το σχολείο διαθέτει δύο mini-bus.  Οι οδηγοί τους είναι υπεύθυνοι πολυτεχνίτες που αναλαμβάνουν κάθε είδους εργασία που χρειάζεται στο σχολείο.  Υπάρχουν επίσης δύο κλειστές αίθουσες αθλοπαιδιών.  Μια μικρή για τις μικρές τάξεις του Δημοτικού και μια μεγάλη για τις μεγαλύτερες τάξεις και το Γυμνάσιο.  Στο σχολείο ανήκει και ένα άλλο μικρότερο γειτονικό Δημοτικό σχολείο το οποίο είχαμε, επίσης, την ευκαιρία να επισκεφτούμε.  Το σχολείο αυτό έχει περίπου 70 μαθητές, από Α΄ - Ε΄ τάξη του Δημοτικού και είναι εξίσου πολύ καλά εξοπλισμένο, με μικρή κλειστή αίθουσα αθλοπαιδιών και μικρό εστιατόριο.  Το φαγητό έρχεται από την κουζίνα του γειτονικού Νηπιαγωγείου.

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς των συνεργαζόμενων σχολείων, για την πορεία του κοινού μας προγράμματος, "Fit, fair, successful", τις δραστηριότητες που έχουν ήδη γίνει στα σχολεία μας, καθώς και να προγραμματίσουμε τις επόμενες επισκέψεις και δράσεις μας.  Σε συγκέντρωση όλου του εκπαιδευτικού προσωπικού του σχολείου που μας φιλοξενούσε, οι αντιπροσωπείες από όλα τα σχολεία των χωρών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα παρουσίασαν το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας τους και ακολούθησε συζήτηση.  Συνάδελφοι του σχολείου μας παρουσίασαν αρκετές ενδιαφέρουσες πρακτικές προτάσεις για υλοποίηση στα πλαίσια του προγράμματός μας.

Άλλο ενδιαφέρον στοιχείο του εκπαιδευτικού συστήματος της Σλοβενίας είναι η εφαρμογή αποκεντρωτικής πολιτικής από πλευράς του Υπουργείου Παιδείας. Με τον τρόπο αυτό, ο Διευθυντής της κάθε σχολικής μονάδας έχει πολύ σημαντικές αρμοδιότητες και ουσιαστικά αποφασίζει για το καθετί που αφορά το σχολείο του: Πρόσληψη και απόλυση προσωπικού (εκπαιδευτικού και βοηθητικού), εξοπλισμό,  εκπαιδευτικά προγράμματα, κλπ.  Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Διευθυντής εκλέγεται, για πενταετή θητεία, από το προσωπικό του σχολείου.  Όσοι πληρούν τα προσόντα μπορούν να αιτηθούν τη θέση και αφού ελεγχθούν τα προσόντα τους από το Υπουργείο, το προσωπικό θα αποφασίσει για το Διευθυντή του σχολείου.  Το προσωπικό θα ανανεώσει ή όχι τη θητεία του Διευθυντή κάθε πέντε χρόνια.  Σκεφτείτε πόσες υπηρεσίες, αρμόδιοι και αναρμόδιοι εμπλέκονται στο δικό μας εκπαιδευτικό σύστημα για όλα αυτά τα θέματα (Υπουργείο, Ε.Ε.Υ., Σχολική Εφορεία, Επαρχιακά Γραφεία, Επιθεωρητές, Σύνδεσμοι Γονέων, Δήμοι, κλπ).  Δεν είναι παράξενο να σκεφτείτε ότι: «Όπου λαλούν πολλοί κοκόροι, αργεί να ξημερώσει».

Είναι καιρός να αναρωτηθούμε πού μπορούμε να φτάσουμε συνεχίζοντας να μεταβάλλουμε τα σχολεία μας, κάθε χρόνο, σε κέντρα διερχομένων.  Χωρίς σταθερό προσωπικό και ηγεσία ποιο όραμα μπορούμε να δημιουργήσουμε για τα σχολεία μας;   Πώς θα παρέχουμε σωστή παιδεία, στις δύσκολες στιγμές που περνάμε, όταν δεν επενδύσαμε στους τομείς της εκπαίδευσης που είχαμε ανάγκη;  Οι χώρες αυτές, που περνούν παρόμοιες δυσκολίες, έχουν για χρόνια σωστές δομές, πλούσιο εξοπλισμό στους βασικούς τομείς, υποδομές προσφοράς στα παιδιά και μπορούν να στηρίξουν παιδιά, γονείς και δασκάλους.  Είναι με θλίψη που αντικρίζουμε τη δική μας κατάσταση:  Για μήνες πελαγοδρομούσαμε για να καταφέρουμε να παρέχουμε ένα σάντουιτς σε μερικά παιδιά!  Δεν έχουμε ούτε ένα σχολείο που να διαθέτει εστιατόριο, όταν σ’ αυτές τις χώρες έχουν, εδώ και δεκαετίες, σ’ όλα τα σχολεία τους.   Και αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα.  Πρέπει να αναρωτηθούμε σε ποιους τομείς επενδύαμε όλα αυτά τα χρόνια.

Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για τη θερμή φιλοξενία που είχαμε στη Σλοβενία και την προθυμία όλων να λύσουν κάθε μας απορία. Είναι πεποίθησή μας πως έχουμε να κερδίσουμε πολλά αν έχουμε τη διάθεση να μελετήσουμε την πείρα άλλων χωρών στον εκπαιδευτικό και σ’ άλλους κοινωνικούς τομείς.  Υπάρχουν στοιχεία που μπορούν να μας δώσουν λύσεις σε πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε.  Χωρίς μιμητισμούς, αλλά με προσεκτική μελέτη, μπορούμε να υιοθετήσουμε εκείνα τα στοιχεία που μας είναι χρήσιμα και να αποφύγουμε τις κακοτοπιές και τις ιδέες του μαρασμού βασικών τομέων της παιδείας που μερικοί μας εισηγούνται ως νέες.

            Οι συνάδελφοι του σχολείου είχαν την καλοσύνη να μας γνωρίσουν την πόλη τους, Kranj, και την πρωτεύουσα της χώρας τους, Ljubljana, με τη βοήθεια ξεναγού.  Έτσι είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα την ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας που μας φιλοξενούσε.  Επισκεφτήκαμε, επίσης, πολλά ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία, αρχαιολογικούς τόπους και τουριστικά αξιοθέατα.

            Ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία και ήδη αισθανόμαστε βαριά την ευθύνη να ανταποκριθούμε επάξια στη ζεστή φιλοξενία που είχαμε στη Σλοβενία, όταν τον επόμενο Οκτώβριο, στα πλαίσια του προγράμματος, το σχολείο μας θα φιλοξενήσει τους δασκάλους από τις άλλες συνεργαζόμενες χώρες.