Άρθρο το οποίο δημοσίευσα στην τοπική εφημερίδα των Λατσιών "Κακκαρίστρα"
Στη στήλη δίπλα μπορείτε να ψηφίσετε στη σχετική δημοσκόπηση.
Ένα θέμα που κατά καιρούς απασχόλησε την εκπαιδευτική κοινότητα είναι το θέμα του «πολυδύναμου» δασκάλου (νεολογισμός-εφεύρεση της ηγεσίας της ΠΟΕΔ…). Το θέμα ερχόταν, συνήθως, στην επικαιρότητα όταν κάποια ομάδα εκπαιδευτικών πίεζε για διορισμό στα Δημοτικά σχολεία. Η ηγεσία της ΠΟΕΔ αντιδρούσε και υποστήριζε με πάθος τη θέση ότι στα Δημοτικά σχολεία έχει θέση μόνο ο «πολυδύναμος δάσκαλος». Είναι φυσικό σ’ ένα τέτοιο συγκρουσιακό περιβάλλον συμφερόντων, που διαμορφωνόταν έντεχνα από τις δυο πλευρές, να απουσιάζει ο νηφάλιος λόγος, τα τεκμηριωμένα επιχειρήματα και η έγνοια για τη βελτίωση της παρεχόμενης παιδείας στα παιδιά.
Τις τελευταίες δεκαετίες οι αλλαγές που έχουν συμβεί σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, της εκπαίδευσης και της τεχνολογίας είναι σημαντικές. Στο θέμα της διδασκαλίας των ειδικών μαθημάτων από εξειδικευμένους δασκάλους μοιάζει όλα να έχουν σταματήσει στον προηγούμενο αιώνα. Στην εποχή μας που η εξειδίκευση σ’ όλους τους τομείς αποτελεί γεγονός και συγχρόνως προϋπόθεση για βελτίωση και πρόοδο, κάποιοι μένουν προσκολλημένοι σε ευκαιριακές αποφάσεις που πήραν πριν δεκαετίες. Χαρακτηριστικό του παραλογισμού της ηγεσίας της ΠΟΕΔ είναι και το εξής: Η μεγαλύτερη αντιπαράθεση της ηγεσίας της ΠΟΕΔ εκδηλώθηκε απέναντι στους καθηγητές Φυσικής Αγωγής (γυμναστική) που επεδίωκαν, για δικούς τους λόγους, το διορισμό τους στα Δημοτικά σχολεία. Το κυριότερο επιχείρημα της ηγεσίας της ΠΟΕΔ ήταν ότι όσοι διορίζονται στα Δημοτικά σχολεία πρέπει να έχουν παιδαγωγική και ψυχολογική κατάρτιση. Όμως αγνοούσαν(;) ότι οι καθηγητές Φυσικής Αγωγής στις σπουδές τους στα ΤΕΦΑΑ της Ελλάδας, από όπου οι περισσότεροι προέρχονται, έχουν μαθήματα Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας. Έτσι ένα σωστό στην ουσία του επιχείρημα δεν μπορούσε να στηριχθεί.
Μια άλλη ομάδα που διεκδίκησε διορισμό στα Δημοτικά σχολεία ήταν οι καθηγητές Μουσικής. Η ηγεσία της ΠΟΕΔ δέχτηκε μόνο το διορισμό όσων ήδη υπηρετούσαν και μετά από τις επιμορφωτικές περιπλανήσεις τους, αγωνίστηκε για την αναβάθμισή τους. Αποκλείει όμως το διορισμό ειδικών δασκάλων και για τη Μουσική. Την ίδια στιγμή όμως, η κατάσταση στη βάση των δασκάλων είναι τελείως διαφορετική από αυτή που ίσως φαντασιώνεται η ηγεσία της ΠΟΕΔ. Στα σχολεία στα οποία δεν υπάρχουν ειδικοί δάσκαλοι για να διδάξουν τα μαθήματα της Μουσικής, της Φυσικής Αγωγής, της Τέχνης και των Αγγλικών, παρατηρούνται σοβαρά προβλήματα στον καταρτισμό του προγράμματος και στην ανάθεση αυτών των μαθημάτων. Οι περισσότεροι δάσκαλοι δεν αισθάνονται ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν με επάρκεια στις αυξημένες απαιτήσεις που υπάρχουν στα παραπάνω μαθήματα. Συχνά λοιπόν στην αρχή της χρονιάς δημιουργούνται αχρείαστες εντάσεις και προβλήματα στην ανάθεση των συγκεκριμένων μαθημάτων.
Η εξέλιξη και η εξειδίκευση των παραπάνω μαθημάτων τα τελευταία χρόνια είναι τέτοια που δεν μπορεί να υποστηρίξει κάποιος σοβαρά ότι θα μπορούν ΟΛΟΙ οι δάσκαλοι να ανταποκριθούν σ’ ΟΛΑ αυτά τα αντικείμενα με επάρκεια. Αν υπάρχει κάποιος εκπαιδευτικός με επάρκεια σ’ όλα τα αντικείμενα είναι φυσικά η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Είναι καιρός νομίζουμε να αφήσουμε κατά μέρος τις σοφιστείες και να ασχοληθούμε σοβαρά και υπεύθυνα με το θέμα. Πολλές φορές όταν το θέμα συζητείται σε κλίμα αντιπαράθεσης συσκοτίζεται και τίθενται παραπλανητικά και δευτερεύοντα ερωτήματα ή διλήμματα. Πολυδύναμος δάσκαλος ή ειδικός δάσκαλος στο Δημοτικό σχολείο; Να μπουν ή όχι οι ειδικότητες στα Δημοτικά; Να διοριστούν ή όχι οι καθηγητές στα Δημοτικά; Όλα τα παραπάνω είναι ερωτήματα που δεν εστιάζουν στην ουσία του θέματος, επικεντρώνονται σε μικροσυνδικαλιστικά συμφέροντα, δεν εξυπηρετούν το στόχο της αναβάθμισης και βελτίωσης της παιδείας. Η έγνοια μας δεν μπορεί να είναι ο διορισμός ή το «βόλεμα» οποιασδήποτε ομάδας στο Δημοτικό σχολείο. Εκείνο το οποίο πρέπει να απασχολεί όλους, εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές, πολιτεία, είναι εκείνοι που θα διδάσκουν το οποιοδήποτε αντικείμενο να το κάνουν με επάρκεια και παιδαγωγική και ψυχολογική ευαισθησία.
Σήμερα στα Δημοτικά σχολεία υπάρχουν αρκετοί δάσκαλοι που έχουν τα προσόντα, το μεράκι και τη θέληση να διδάξουν κάποιο αντικείμενο απ’ όλα αυτά. Σπάνια θα βρούμε δάσκαλο που να θεωρεί τον εαυτό του επαρκή για να διδάξει δυο ή περισσότερα απ’ αυτά τα εξειδικευμένα μαθήματα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που το επίπεδο και οι απαιτήσεις έχουν ανέβει πάρα πολύ. Τις περισσότερες φορές όμως οι δάσκαλοι δεν επαρκούν για να καλύψουν όλα τα σχολεία και σ’ όλα τα αντικείμενα. Απ’ την άλλη δεν είναι λίγες οι φορές που μπορεί να βρεθούν σε κάποιο σχολείο περισσότεροι του ενός που να θέλουν να διδάξουν το ίδιο αντικείμενο. Άλλες φορές η προσέγγιση του Διευθυντή μπορεί να συμβεί να είναι διαφορετική και να μην αξιοποιεί δασκάλους που μπορούν και θέλουν να διδάξουν κάποιο εξειδικευμένο αντικείμενο. Έτσι πάλι δημιουργούνται αχρείαστες εντάσεις και όλοι αυτοί οι δάσκαλοι που για χρόνια «ξεζουμίστηκαν» διδάσκοντας το αντικείμενο, σε πάρα πολλές τάξεις, ξαφνικά βρίσκονται παροπλισμένοι και γεμάτοι πικρία για τον παραγκωνισμό τους.
Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση θα έπρεπε να σταθεί και να μελετήσει όλες τις πτυχές του θέματος και κυρίως να ανοίξει το διάλογο για να τεθούν τα πραγματικά ερωτήματα τα οποία θα έπρεπε να μας απασχολήσουν: Με ποιες διαδικασίες θα φτάσουν στα σχολεία όσο το δυνατόν πιο καλά καταρτισμένοι εκπαιδευτικοί τόσο στα αντικείμενα όσο και στην παιδαγωγική και στην ψυχολογία; Πώς θα εξασφαλίσουμε, κατά το δυνατόν, ότι ΟΛΑ τα αντικείμενα θα παρέχονται σ’ ΟΛΑ τα παιδιά στην καλύτερη ποιότητα; Πώς θα διασφαλίσουμε ότι οι δάσκαλοι που έχουν τα προσόντα, το μεράκι και τη θέληση να διδάσκουν τα εξειδικευμένα αντικείμενα θα μπορούν να το πράττουν χωρίς να εξαρτώνται από τη βούληση του Διευθυντή ή όποιων άλλων συγκυριών;
Πάρα πολλές φορές θέσαμε το θέμα στα συλλογικά όργανα της ΠΟΕΔ. Δυστυχώς, όπως και σ’ άλλα θέματα, δεν υπάρχει βούληση για να υπάρξει σοβαρή μελέτη και λύση. Προτιμούν την απραξία, οχυρωμένοι σε μια συγκυριακή απόφαση πριν από χρόνια. Δεν μπορούμε όμως να θυματοποιούμε ακόμα και τα μέλη μας, χωρίς να βλέπουμε πού οδηγούνται τα πράγματα. Σ’ άλλες χώρες δίνουν τεράστια σημασία στην επαρκή κατάρτιση των εκπαιδευτικών στις βασικές τους σπουδές και την εξειδίκευση σε δυο τουλάχιστον θέματα. Στην Ελλάδα, πριν 20 χρόνια, οι δάσκαλοι έκαναν μέχρι και απεργιακούς αγώνες για την εισαγωγή των ειδικοτήτων στα Δημοτικά σχολεία.
Απ’ την άλλη και το Υπουργείο Παιδείας επαίρεται ότι έχει τους δασκάλους με τα πιο πολλά μεταπτυχιακά προσόντα (master και διδακτορικά). Όμως όλα αυτά έχουν γίνει χωρίς κανένα οποιοδήποτε σχεδιασμό, με προσωπική πρωτοβουλία, με τεράστιο οικονομικό και οικογενειακό κόστος για τους δασκάλους. Δεν είναι λίγες οι φορές που όλα αυτά έγιναν με το «σπρώξιμο» ενός απαρχαιωμένου συστήματος αξιολόγησης και προαγωγών. Στο «κυνήγι» λοιπόν ενός επιπρόσθετου προσόντος, για μια κάποια προαγωγή, έχει χαθεί η ουσία της μεταπτυχιακής μόρφωσης και εξειδίκευσης. Αναπόφευκτα φτάσαμε να έχουμε πάρα πολλούς δασκάλους με μεταπτυχιακά και εξειδικεύσεις, αλλά δεν έχουμε δασκάλους, τουλάχιστον όχι όσους χρειαζόμαστε, για να διδάξουν τα εξειδικευμένα αντικείμενα με επάρκεια και ποιότητα που απαιτείται στη σύγχρονη εποχή.
Είναι επιτακτική ανάγκη να συζητηθεί σοβαρά το θέμα των ειδικοτήτων στα Δημοτικά Σχολεία. Πρώτα πρέπει να κατοχυρωθούν οι δάσκαλοι που με γνώση και μεράκι για χρόνια διδάσκουν τα μαθήματα ειδικοτήτων στα σχολεία. Να μην επαφίεται στη διεύθυνση του σχολείου αν θα τους αξιοποιήσει στο θέμα που για χρόνια διδάσκουν. Συγχρόνως να γίνει καταγραφή για τις ανάγκες σε ειδικότητες παγκύπρια. Να εξασφαλιστεί η διδασκαλία των ειδικών μαθημάτων από τους συναδέλφους που για τόσα χρόνια τα διδάσκουν. Αν υπάρχουν επιπλέον ανάγκες να διορίζονται δάσκαλοι ειδικοτήτων μόνο αν έχουν παιδαγωγική και ψυχολογική κατάρτιση. Ουσιαστική και σε βάθος επιμόρφωση σε όσους δασκάλους θελήσουν να εξειδικευτούν σε κάποιο αντικείμενο. Όλα αυτά φυσικά είναι μεταβατικά μέτρα. Οριστική λύση μπορεί να δώσει μόνο η ίδρυση Παιδαγωγικών Σχολών στα Πανεπιστήμια, για τους δασκάλους όλων των βαθμίδων. Εκεί να υπάρχει η αναγκαία εξειδίκευση και η παιδαγωγική και ψυχολογική κατάρτιση για όλους. Η ηγεσία των δασκάλων, αλλά και οι άλλοι οργανωμένοι φορείς, επιβάλλεται να στρέψουν την προσοχή τους προς τις βασικές σπουδές των εκπαιδευτικών στα Πανεπιστήμια. Να αγωνιστούν για την αλλαγή νοοτροπίας και την άμεση επαναχάραξη του σχεδιασμού με την ίδρυση Παιδαγωγικών σχολών στα Πανεπιστήμια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου