Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

Η μετανάστευση απειλεί το φινλανδικό θαύμα


Υπονομεύουν το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα

Οι γονείς συχνά αναρωτιούνται σε ποιο σχολείο να στείλουν το παιδί τους και τι απαιτείται για να μπουν σε εκπαιδευτικά ιδρύματα με κύρος. Στη Φινλανδία όμως (μια χώρα που παραμένει πάντα στις πρώτες θέσεις του διεθνούς προγράμματος αξιολόγησης μαθητών ΡΙSΑ του ΟΟΣΑ), οι γονείς δεν έχουν καμία τέτοια ανησυχία, απλά πηγαίνουν το παιδί τους στο κοντινότερο σχολείο. Πρώτον, διότι υπάρχουν μόνο δημόσια σχολεία αλλά και επειδή έχουν εμπιστοσύνη ότι όλα τα σχολεία είναι υψηλής ποιότητας.
Τα σχολεία της Φινλανδίας εμφανίζουν τις μικρότερες διαφορές αποτελεσμάτων σε σύγκριση με τις 65 χώρες που συμμετέχουν στην έρευνα ΡΙSΑ. Βέβαια μιλάμε για έναν μικρό πληθυσμό (5,4 εκατ.) και για μαθητές με οικονομική και πολιτιστική ομοιογένεια που φθάνουν το μισό εκατομμύριο στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Οι καθηγητές δεν αισθάνονται την ανάγκη να ελέγξουν εάν οι μαθητές έχουν διαβάσει. Η εμπιστοσύνη ότι ο καθένας τους θα κάνει ό,τι χρειάζεται αποτελεί το κλειδί για την κατανόηση ενός συστήματος που αποτελεί υπόδειγμα.

Ειδικά όταν πρόκειται για ένα σύστημα για το οποίο δεν ξοδεύονται πολλά (6% του ΑΕΠ), όπου τα παιδιά αρχίζουν το σχολείο σε ηλικία 7 ετών, οι ώρες διδασκαλίας είναι μεταξύ 600 και 680 ανά έτος στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και δεν υπάρχει καν Εκπαιδευτική Επιθεώρηση. Πριν από 30 χρόνια, η Φινλανδία αποφάσισε να επενδύσει στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες, οι οποίες επικεντρώνονται στη Δευτεροβάθμια. Τα σχολεία έχουν μεγάλη αυτονομία: στα Δημοτικά, για παράδειγμα, αποφασίζουν οι δάσκαλοι ποιοι μαθητές έχουν ανάγκη περαιτέρω στήριξης, ενώ στα Γυμνάσια και τα Λύκεια αποφασίζουν τις αλλαγές στο επίσημο πρόγραμμα σπουδών.
Όμως τα πράγματα έχουν αρχίσει να αλλάζουν. Με την παγκοσμιοποίηση, την αύξηση της μετανάστευσης και την οικονομική κρίση, τα ζητήματα που τίθενται για το πιο αξιοθαύμαστο εκπαιδευτικό σύστημα του κόσμου είναι πολλά. Οι γονείς σε περιοχές όπου συγκεντρώνονται πολλοί μετανάστες προσπάθησαν να πάρουν τα παιδιά τους από σχολεία όπου οι αλλοδαποί μαθητές είναι 40%-50%.
Το πρόβλημα δεν έχει πάρει διαστάσεις καθώς ακόμα οι μετανάστες μαθητές αποτελούν το 4,3%, όμως οι καθηγητές ανησυχούν για το ότι εάν οι γονείς αρχίσουν να επιλέγουν ένα σχολείο βάσει των προκαταλήψεών τους, όλο το σύστημα μπορεί να αποσταθεροποιηθεί.
Το φινλανδικό μοντέλο προβλέπει ότι όλοι οι μαθητές προχωρούν μαζί έως τα 16 και μέσω συνεχούς υποστήριξης εξισώνονται οι διαφορές μεταξύ καλών και κακών μαθητών. Λίγο πριν από την πρώτη έκθεση της ΡΙSΑ στα τέλη του 2001, στη χώρα διεξαγόταν μια μεγάλη συζήτηση σχετικά με την ανάγκη βαθιάς μεταρρύθμισης και για το εάν η υπερβολική ισότητα «έριχνε το επίπεδο».
Όμως η ΡΙSΑ έδειξε ότι οι 15χρονοι Φινλανδοί είχαν περισσότερες ικανότητες στη γλώσσα, τα μαθηματικά και την επιστήμη απ’ ό,τι οι συνομίληκοί τους σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ.

Ζηλευτό επάγγελμα
Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ στη Φινλανδία θεωρείται το πιο αξιοζήλευτο επάγγελμα. Οι καλύτεροι μαθητές με τις υψηλότερες βαθμολογίες γίνονται δεκτοί στις παιδαγωγικές σχολές, ενώ για να αποκτήσει κάποιος το δικαίωμα να διδάσκει πρέπει να είναι κάτοχος μάστερ. Ωστόσο, η αγάπη και ο σεβασμός που τρέφουν οι Φινλανδοί για το εκπαιδευτικό λειτούργημα δεν φαίνεται να συνδυάζεται με τα χρήματα. Η Παιδεία αποτελεί ζήτημα εθνικής σημασίας για τη χώρα. Οι εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι συμβολίζουν την εξέλιξη, την πορεία προς τα μπρος.

«Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ» 8-4-2011

Δεν υπάρχουν σχόλια: