Παρασκευή 17 Ιουλίου 2009

Εκπαιδευτική ή κοινωνική μεταρρύθμιση;

Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύτηκε πριν από περίπου τέσσερα χρόνια στην τοπική εφημερίδα των Λατσιών "Κακκαρίστρα". Επειδή πιστεύω διατηρεί την επικαιρότητά του το αναδημοσιεύω. Δυστυχώς, με πίκρα διαπιστώνουμε, ότι τίποτα ουσιαστικό για την καθημερινότητα των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των σχολείων δεν έγινε μέσα στα τέσσερα χρόνια. Ακόμα και η θεσμοθέτηση του γραμματειακού προσωπικού πριν λίγους μήνες άλλαξαν τη σύσταση της επιτροπής πρόσληψης (έχοντας απόλυτη πλειοψηφία τα μέλη της Σχολικής Εφορείας) ώστε να υποβαθμιστεί ο ρόλος και ο λόγος του σχολείου. Με τον τρόπο αυτό ανοίχτηκε άλλο ένα πεδίο δόξης λαμπρό για ρουσφετολογικές προσλήψεις. Η ηγεσία της ΠΟΕΔ αρκέστηκε να συστήσει στα μέλη της να μη συμμετέχουν στις επιτροπές. Αντί, σε συνεργασία με τους οργανωμένους γονείς, να αντιδράσει άμεσα και δυναμικά και να καταγγείλει τις απαράδεκτες μεθοδεύσεις "έκανε την πάπια" για άλλη μια φορά.



Τους τελευταίους μήνες μεγάλη συζήτηση γίνεται γύρω από τη λεγόμενη "εκπαιδευτική μεταρρύθμιση". Ξεκίνησε, είναι αλήθεια, με πολλές φιλοδοξίες, "τυμπανοκρουσίες" και προσπάθησαν οι υπεύθυνοι να τραβήξουν την προσοχή όλων όσων ενδιαφέρονται ή ασχολούνται με τα θέματα της εκπαίδευσης.
Η έκθεση των "εφτά σοφών" για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που δημοσιοποιήθηκε, έδωσε αφορμή για δημόσιες συζητήσεις, διαλέξεις, ημερίδες, συνέδρια και σεμινάρια. Η έκθεση ασχολήθηκε, κυρίως, με θεωρητικά ζητήματα και τα όποια πρακτικά θέματα τα παραπέμπει σε άλλες επιτροπές που θα συσταθούν ή έχουν ήδη συσταθεί.

Εδώ ελλοχεύει βέβαια και ο κίνδυνος οι επιτροπές αυτές να ξεφύγουν τελείως από το πνεύμα της έκθεσης και των κατευθύνσεων τις οποίες έχει τροχιοδρομήσει. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει αν σταθούμε σε δυο θέματα από όσα τον τελευταίο καιρό είδαν το φως της δημοσιότητας: την αξιολόγηση και την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Ο πρόεδρος της επιτροπής που εκπόνησε την έκθεση δημόσια, καθαρά και έντονα διαφώνησε με τους προσανατολισμούς της επιτροπής για την αξιολόγηση και με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων κερδοσκοπικού χαρακτήρα όπως η βουλή πρόσφατα ψήφισε.

Φαίνεται λοιπόν ξεκάθαρα πως παρά τις φιλόδοξες προσπάθειες η πολιτεία πορεύεται αποσπασματικά, νομοθετεί πρόχειρα ή κάτω από σκοπιμότητες και ποικιλόμορφες πιέσεις. Πολύ φοβάμαι ότι, αν συνεχιστεί ο ίδιος δρόμος, σε λίγο θα ξεφουσκώσει άδοξα και αυτή η προσπάθεια, αφήνοντας πίσω της άλλο ένα εκπαιδευτικό ναυάγιο.

Είναι απορίας άξιο πως όλοι οι υπεύθυνοι για τις εκθέσεις, επιτροπές κ.λ.π. δεν ξεκινούν από τη στοιχειώδη παραδοχή ότι δεν χτίζουμε εκπαίδευση και παιδεία σε κενό αέρα ή σε προστατευμένη γυάλα. Η εκπαίδευση λειτουργεί μέσα σε συγκεκριμένο περιβάλλον και κοινωνικές συνθήκες. Αυτές τις κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες ζουν, εργάζονται και αγωνίζονται οι γονείς των μαθητών μας και όλες οι οικογένειες οι επιτροπές δεν τις αγγίζουν καθόλου.

Τα παιδιά δεν έρχονται στο σχολείο με τα ίδια εφόδια. Οι οικογένειες των παιδιών δεν έχουν όλες τις ίδιες δυνατότητες για προσφορά αγωγής, βοήθειας στις μαθησιακές δυσκολίες, πολιτιστικών εμπειριών κ.λ.π.

Το ωράριο των εργαζόμενων γονιών είναι τις περισσότερες φορές εξοντωτικό και απάνθρωπο έτσι που ο χρόνος που τους απομένει με τα παιδιά τους είναι ελάχιστος ως μηδενικός.

Τελευταίο τρανό παράδειγμα είναι η λειτουργία των μεγάλων υπεραγορών την 1η του Οκτώβρη. Στο βωμό του κέρδους οι μεγαλοκαρχαρίες των υπεραγορών γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια νόμους, εθνικές γιορτές και ποιότητα ζωής των εργαζομένων.
Λες και οι εργαζόμενοι γονείς δεν δικαιούνται να γιορτάσουν μαζί με τα παιδιά τους την ημέρα αυτή. Το περίεργο(;) είναι ότι οι κυβερνήσεις όλα αυτά τα χρόνια αδιαφορούν προκλητικά δίνοντας το σύνθημα ότι οι εθνικές ή θρησκευτικές γιορτές είναι για λίγους και εκλεκτούς.

Πώς η πολιτεία στηρίζει τις οικογένειες για να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους ως γονείς; Η οικονομική εξαθλίωση πολλών εργαζόμενων οικογενειών, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, το κυνήγι της δεύτερης δουλειάς για να αντιμετωπίσουν στις αυξημένες υποχρεώσεις είναι ήδη μια πραγματικότητα.

Η πολιτεία περιμένει τα παιδιά αυτών των οικογενειών να έρθουν στο σχολείο και μετά να πάρει, αν πάρει, οποιαδήποτε μέτρα (ενισχυτική διδασκαλία κ.λ.π.). Μα τότε είναι ήδη αργά για τις περισσότερες περιπτώσεις. Καμιά προληπτική πολιτική, καμιά ουσιαστική βοήθεια από την αρχή της δημιουργίας της οικογένειας. Η άδεια για τις νέες μητέρες ελάχιστη, παντελής έλλειψη κρατικών παιδικών σταθμών στις πιο ευαίσθητες ηλικίες για την ανάπτυξη του παιδιού. Αρκεί να δούμε ότι μόλις την τελευταία χρονιά(!!!) θεσμοθετήθηκε η υποχρεωτική, δωρεάν προδημοτική τάξη στα νηπιαγωγεία. Τα παιδιά και οι οικογένειές τους έρμαια της τηλεοπτικής υποκουλτούρας, χωρίς εκπαιδευτική τηλεόραση, παιδαγωγικό πρόγραμμα στηριγμένο στις πραγματικές ανάγκες της νεολαίας και της εργαζόμενης οικογένειας.

Οι επιτροπές επίσης αφήνουν στην άκρη, χωρίς ουσιαστικό λόγο, τους δασκάλους των σχολείων, οι οποίοι έχουν άμεση γνώση των καθημερινών προβλημάτων και μπορούν να εισηγηθούν άμεσα μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Μέτρα που δε χρειάζεται να είναι κανείς "σοφός" για να τα προτείνει. Μέτρα που δεν αποτελούν την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, αλλά είναι βασικά προαπαιτούμενα για μια στοιχειώδη αναβάθμιση της εκπαίδευσης. Σταχυολογώ μερικά από αυτά που μπορεί καθένας να ακούσει σε συζητήσεις με δασκάλους:
• Πλήρης εξοπλισμός όλων των σχολείων με αίθουσες εργαστηρίων, αίθουσες πολλαπλής χρήσης, εστιατόριο, ιατρείο κ.λ.π
• Γραμματειακό και βοηθητικό προσωπικό σε όλα τα σχολεία.
• 10 - 15 μαθητές το πολύ σε κάθε τμήμα.
• Εργαστήρια υπολογιστών σε όλα τα σχολεία.
• Εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι, λογοθεραπευτές και άλλες υποστηρικτικές ειδικότητες με εβδομαδιαία τουλάχιστον παρουσία σε κάθε σχολείο.
• Αν εφαρμοστεί "ολοήμερο σχολείο" πρέπει να υπάρχει η απαραίτητη υποδομή, με εστιατόριο, προσωπικό, διδακτικά μέσα. Να είναι ενιαίο πρόγραμμα για όλα τα παιδιά και ο σκοπός της λειτουργίας του να είναι παιδαγωγικός και όχι χώρος στάθμευσης παιδιών εργαζόμενων γονιών.
• Σχέδιο για συνεχή περιοδική επιμόρφωση όλων των δασκάλων σε νέα προγράμματα και καινοτομίες.

Όλα αυτά βέβαια, και πολλά άλλα, απαιτούν γενναία χρηματοδότηση της παιδείας. Τα μεγάλα λόγια είναι ανέξοδα και συνήθως απατηλά και αποπροσανατολιστικά. Το βασικό είναι να κατανοήσουμε όλοι γονείς και δάσκαλοι ότι εκείνο που χρειάζεται δεν είναι μια απλή εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ή όπως αλλιώς θα βαφτιστεί, αλλά κοινωνική μεταρρύθμιση προς όφελος όλων των εργαζόμενων γονιών.

Δεν υπάρχουν σχόλια: