Ψηφιακή εγκράτεια

Ο Ross Douthat δεν είναι ούτε ηλικιωμένος ούτε ψηφιακά αναλφάβητος. Είναι ο νεαρότερος σε ηλικία τακτικός αρθογράφος των «The New York Times». Ο οποίος πιστεύει πως η πραγματική απειλή για τον άνθρωπο βρίσκεται στην τσέπη ή στο γραφείο του. Είναι η εξάρτησή του από το διαδίκτυο. «Παραδέξου το», γράφει. «Είσαι σκλάβος του διαδικτύου. Ειδικά εάν είσαι νέος, η ύπαρξή σου κυριαρχείται από ακατανίκητη επιθυμία να ελέγξεις mails, να μπεις στο Twitter, το Facebook και το Instagram, με μια συχνότητα η οποία δεν έχει σχέση με τις πραγματικές επικοινωνιακές σου ανάγκες».

Παρόλο που, όπως εξηγεί, οι ψυχαναγκασμοί δεν είναι αβλαβείς, το διαδίκτυο δεν είναι οπιούχο, δεν σκοτώνει, δεν θα αφήσει απένταρο κάποιον. «Απαιτεί όμως να ασχολείσαι φανατικά με τα εφήμερα που γεμίζουν την οθόνη, ενώ τα ωραία της ύπαρξης -ο σύντροφος, οι φίλοι, τα παιδιά σου, η φύση, το φαγητό, η τέχνη- εκφυλίζονται σε μια αφηρημένη κατάσταση».

Δεν παραλείπει να επισημάνει τα θετικά της χρήσης αλλά η αυτή που γίνεται υπερβαίνει κάθε λογική. Και επικαλείται τη θεωρία του κοινωνικού ψυχολόγου Adam Alter από το βιβλίο «Irresistible» όπου διατυπώνεται η άποψη πως τα διαφορά ψηφιακά μέσα είναι ικανά να μας τρελάνουν. «Μας λείπουν και τα επιζητούμε όπως έναν εραστή. Τους έχουμε παραδώσει την ιδιωτικότητά μας. Περιμένουμε εναγωνίως ένα like. Η ζωή σε απευθείας σύνδεση γεννά ναρκισσισμό, αποξένωση και κατάθλιψη. Είναι όπιο για τις χαμηλά κοινωνικές τάξεις και εργαλείο επιρροής για πολιτικούς. Αφαιρεί από τη δημιουργικότητα και τη σκέψη».

Καταλήγοντας προτείνει, μαζί με μια σειρά μέτρων, ένα κίνημα ψηφιακής εγκράτειας και αντίσταση στην καλωδίωση των πάντων. «Μόνο ένα κίνημα μπορεί να μας σώσει από τον τύραννο που έχουμε στην τσέπη». Πιο πρακτικά προτείνει: να ενισχυθεί η απαγόρευση χρήσης του κινητού στο αυτοκίνητο, να μείνουν τα κινητά έξω από τα πανεπιστήμια, να επιβληθεί σε όποιον μπαίνει σε ένα εστιατόριο, ένα μουσείο, μια εκκλησία, να αφήνει το κινητό στην είσοδο, να μην μπορούν οι κάτω των 16 να διατηρούν λογαριασμό στο Facebook, να απαγορευτεί η χρήση των υπολογιστών στα δημοτικά και οι μαθητές να διαβάζουν από τα βιβλία και να παίζουν στην πραγματική κι όχι στην εικονική ζωή».

 

Η ψηφιακή εγκράτεια, καταλήγει, θα γίνει σύντομα κανόνας για τους πιο ενημερωμένους, ενώ οι μάζες θα παραμείνουν σε μια κατάσταση δουλείας. Εξού και τα αφεντικά της Silicon Valley στέλνουν τα παιδιά τους στο χαμηλής τεχνολογίας σχολείο Waldorf. «Φυσικά θα έχουμε πάντα τις συσκευές μαζί μας, αλλά εμείς θα επιλέγουμε τους όρους».

Χρυστάλλα Χατζηδημητρίου

«Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ» 15-03-2017