ΤΗΣ ΕΛΙΝΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ* ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΙΚΟΛΕΤΑΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ**
«Κυρία κάφκει με ο λαιμός μου». «Κυρία κάφκουν με τα μμάθκια μου». «Πούφ βρωμεί πολλά, αλλά εν πειράζει πάμε να παίξουμε». «Συνάδελφε εν αντέχω άλλο τούτη τη μυρωθκιά, ζαλίζουμαι»… Αυτές είναι φράσεις που ακούγονται καθημερινά κυρίως σε νηπιαγωγεία από την έκρηξη βόμβας που έχει τοποθετηθεί. Και τι είναι αυτή η βόμβα; Τα πλαστικά δάπεδα και πλαστικά γρασίδια που έχουν καλύψει όλους τους χώρους στην Κύπρο όπου παίζουν μικρά παιδιά, προφασιζόμενοι την ασφάλεια.
Τα πλαστικά δάπεδα προσφέρουν υποτίθεται ασφάλεια στα παιδιά από πτώσεις λόγω της ιδιότητας τους να απορροφούν κραδασμούς. Την ίδια στιγμή όμως εκθέτουν τα παιδιά και τους φροντιστές τους σε τεράστιο κίνδυνο αφού φάνηκε μέσα από έρευνες ότι περιέχουν τοξικά/καρκινογόνα PAH – πολυκικλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες [i][ii][iii]. Σύμφωνα με το τμήμα επιθεώρησης εργασιών της Κύπρου oι κίνδυνοι έκθεσης σε PAH είναι μεγαλύτεροι στη χώρα μας, αφού λόγω των υψηλών θερμοκρασιών η φθορά των πλαστικών δαπέδων, και συνεπώς η απελευθέρωση PAH, είναι μεγαλύτερη[iv]. Η άσχημη μυρωδιά – βρώμος όπως το λένε τα παιδιά – που εισπνέουμε ιδιαίτερα όταν έχουμε ψηλές θερμοκρασίες στην Κύπρο (δλδ συχνά) είναι τα τοξικά καρκινογόνα PAHs. Ακόμα πιο επικίνδυνη είναι η περίπτωση με τις λυόμενες αίθουσες οι οποίες το καλοκαίρι υπερθερμαίνονται και μαζί τους και όλα τα πλαστικά που περιέχουν, εκκρίνοντας τοξικές ουσίες χωρίς να υπάρχει επαρκής εξαερισμός. Με αποτέλεσμα τα παιδιά που φοιτούν σε λυόμενες αίθουσες ιδιαίτερα τις θερμές ημέρες να εισπνέουν ένα γερό κοκτέιλ καρκινογόνων ουσιών. Ταυτόχρονα τα πλαστικά δάπεδα βρέθηκε να περιέχουν βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος[v] ο οποίος είναι νευροτοξική ουσία που επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη του εγκεφάλου, του νευρικού συστήματος και τη συμπεριφορά ενός παιδιού[vi]. Τα PAHs συνδέονται με την εκδήλωση παιδικής λευχαιμίας[vii] [viii]και την ίδια στιγμή η Κύπρος έχει από τα υψηλότερα ποσοστά παιδικού καρκίνου – λευχαιμίας στον κόσμο με τις περισσότερες οξείες λευχαιμίες να εμφανίζονται μεταξύ των ηλικιών 1 -5 [ix]. Τα παιδιά αυτών των ηλικιών φοιτούν σε σχολεία και παίζουν σε πάρκα τα οποία τα εκθέτουν καθημερινά στους συγκεκριμένους καρκινογόνους παράγοντες αφού όλοι οι εξωτερικοί χώροι που παίζουν τα παιδιά είναι καλυμμένοι με πλαστικά δάπεδα τα οποία περιέχουν PAH. Ενώ το τμήμα επιθεώρησης εργασίας της Κύπρου και η ΕΕ προτείνουν εναλλακτικά δάπεδα ασφαλείας τα οποία είναι φιλικά και προς τον άνθρωπο και προς το περιβάλλον όπως η άμμος, βότσαλο, μικροτεμάχια ξύλου, φλοιός ξύλου, για κάποιο περίεργο λόγο στην Κύπρο επιλέγουμε την πιο βλαβερή και ταυτόχρονα πιο ακριβή λύση που είναι το πλαστικό/ελαστικό δάπεδο και πλαστικό γρασίδι.
Η αντίληψη επίσης ότι τα πλαστικά δάπεδα προσφέρουν ασφάλεια φαίνεται να είναι μόνο υποθετική και να μην ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Τα παιδιά στα πλαστικά δάπεδα περιορίζονται στο κινητικό παιχνίδι αφού το πλαστικό δάπεδο είναι ένας στείρος χώρος ο οποίος δεν τους προσφέρει ιδιαίτερα ερεθίσματα, προκλήσεις ή εκπλήξεις με αποτέλεσμα το παιχνίδι των παιδιών να μένει επιφανειακό. Το παιχνίδι στα πλαστικά δάπεδα συνήθως δεν έχει ροή, έχει γρήγορες εναλλαγές και τα παιδιά τρέχουν συχνά πάνω κάτω χωρίς ιδιαίτερο σκοπό. Νιώθουν πως δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος σε ότι κάνουν, δεν παίρνουν ρίσκα, δεν αξιολογούν κινδύνους, δεν έρχονται αντιμέτωποι με προβλήματα που απαιτούν λύσεις με αποτέλεσμα να μην μαθαίνουν να διαχειρίζονται και την ελευθερία τους. Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα οι πιθανότητες για ατυχήματα στα πλαστικά δάπεδα να αυξάνονται αντί να μειώνονται. Αυτό επιβεβαιώνεται και μέσα από ερευνητικά δεδομένα[x][xi] αλλά και από τα δυο προγράμματα που τρέχουμε στην Κύπρο οι συγγραφείς του συγκεκριμένου άρθρου όπου όταν τα παιδιά παίζουν σε φυσικά περιβάλλοντα είναι σημαντικά πιο ήρεμα, πολύ πιο συγκεντρωμένα σε αυτά που κάνουν, αξιολογούν κινδύνους, παίρνουν υγιή ρίσκα, αποκτούν αυτοπεποίθηση και είναι πολύ πιο ασφαλής σε σχέση με το πώς παίζουν στα πλαστικά δάπεδα. Παράλληλα τα πλαστικά δάπεδα με την πάροδο του χρόνου χάνουν την ελαστικότητά τους, γίνονται πιο σκληρές επιφάνειες, ενώ το σχήμα τους αλλοιώνεται δημιουργώντας ανώμαλες επιφάνειες στις οποίες σκοντάφτουν τα παιδιά. Έτσι ακόμα και η ιδιότητα για την οποία τοποθετούνται με την πάροδο του χρόνου χάνεται.
Τα πλαστικά δάπεδα λοιπόν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως η κατάρα για αυτή τη γενιά παιδιών που τους καταστρέφει όχι μόνο τη σωματική τους υγεία αλλά και τον ψυχικό τους κόσμο. Οι αποφάσεις για τοποθέτηση πλαστικών δαπέδων σε όλους τους χώρους όπου παίζουν μικρά παιδιά πρέπει να αναθεωρηθούν λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ερευνητικά δεδομένα για τις επιπτώσεις που έχουν στη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών όπως επίσης υπόψη πρέπει να ληφθεί και η φωνή των παιδιών και όσων χρησιμοποιούν τους συγκεκριμένους χώρους. Κανένα παιδί δεν πρέπει να αναγκάζεται να παίζει σε ένα χώρο με τοξικές αναθυμιάσεις, που του καίει τα μάτια και το λαιμό. Και αν μας προβληματίζει το κόστος για να αντικαταστήσουμε τα πλαστικά δάπεδα με πιο φυσικές επιλογές θα έπρεπε να μας τρομάζει το τερατώδες κόστος (όχι μόνο οικονομικό) του να έχουμε από τα πιο ψηλά ποσοστά παιδικού καρκίνου στον κόσμο. Αξίζει κάτι καλύτερο για τα παιδιά μας από αυτό.
*Νηπιαγωγός
** Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αναλυτικών Προγραμμάτων και Διδασκαλίας και δημιουργός του σχολείου του δάσους στον Κόρνο
[i] https://echa.europa.eu/documents/10162/17233/rest_pahs_children_investigation_report_en.pdf/51536e8a-990d-3b12-011c-51105ee30889?t=1687323925114
[ii] https://www.hilarispublisher.com/open-access/release-of-polycyclic-aromatic-hydrocarbons-and-heavy-metals-from-rubber-crumb-in-synthetic-turf-fields-2161-0525.1000265.pdf
[iii] https://www.researchgate.net/publication/333414294_Profiling_and_potential_cancer_risk_assessment_on_children_exposed_to_PAHs_in_playground_dustsoil_a_comparative_study_on_poured_rubber_surfaced_and_classical_soil_playgrounds_in_Seoul
[iv] https://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dliup.nsf/A8BE8E679199C738C2258247003F7A4F/$file/20181214_PAHs.pdf
[v] https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0216156
[vi] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2858639/#:~:text=Lead%20has%20long%20been%20recognized,US%20and%20in%20developing%20nations.
[vii] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24948546/
[viii] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1438463913001582
[ix] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1877782122001448
[x] https://playsafetyforum.wordpress.com/wp-content/uploads/2015/03/managing-risk-in-play-provision.pdf
[xi] https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0013916518773469
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου