Είναι χρόνια τώρα, που με καταδιώκει μία φαντασίωση. Την οποία, αν είχα τις γνώσεις και τις δυνατότητες, θα φρόντιζα να κάνω πράξη.
Δηλαδή, να κατεβάσω τους πομπούς των τηλεοράσεων σε όλο τον πλανήτη για ένα απροσδιόριστο διάστημα. Ξαφνικά, όλες οι τηλεοράσεις, να γεμίσουν με παράσιτα, να μην εκπέμπουν τίποτα εκτός από "χιόνια".
Ένας καλός φίλος και διακεκριμένος ψυχίατρος στον οποίο είχα εκμυστηρευτεί το...τρομοκρατικό μου όραμα, πριν χρόνια στην Αθήνα, μου είπε, πως αν συνέβαινε αυτό, θα είχαμε πρώτα ένα κύμα αδιανόητων καβγάδων μεταξύ των ανθρώπων, μετά ένα κύμα μαζικών αυτοκτονιών και τέλος ένα μεγάλο κύμα έξαρσης των καταθλιπτικών φαινομένων ακόμα και με οργανικά συμπτώματα.
Δηλαδή; του είπα... Δηλαδή, μου απάντησε, τα ίδια περίπου συμπτώματα που έχουν οι τοξικομανείς σε συνθήκες στέρησης. Ναι, ακριβώς, απάντησε, για να συμπληρώσει πως η τηλεόραση είναι εξίσου εθιστική με το τσιγάρο και άλλες χημικές ουσίες.
Και μετά; Τον ξαναρώτησα...
Και μετά, μου απάντησε, υπάρχει μια πολύ μεγάλη πιθανότητα, ίσως βεβαιότητα, πως θα είχαμε ένα πρωτοφανές μαζικό ξέσπασμα κατά των Κυβερνήσεων, κατά πάσας Αρχής, με αίτημα την επιστροφή στην ανθρώπινη ζωή, την επιστροφή σε ανθρώπινους δεσμούς , τη φύση κλπ. Θα έχουμε μία πλήρη αντιστροφή του τρόπου σκέψης τόσο μεγάλη που δεν είναι δυνατόν να υπολογιστεί. Στην πραγματικότητα, θα έχουμε Επιστροφή στη Σκέψη.
Έχετε προσέξει αγαπητοί αναγνώστες πώς φτιάχνονται πια οι ειδήσεις; Το ρεπορτάζ, ανάλογα με το θέμα και τη "δραματικότητά" του, είναι συνοδευμένο από μουσική και υπότιτλους, και ο δημοσιογράφος κάνει μια "παλλόμενη" εισαγωγή με φωνή που προσπαθεί να είναι γεμάτη νόημα. Με άλλα λόγια, το όλον θυμίζει περισσότερο τρέιλερ κινηματογραφικής ταινίας που υποβάλλει συναισθηματικά παρά "είδηση".
Και ας μην το υποτιμάμε αυτό στο ρόλο που παίζει. Γιατί, ακριβώς αυτή η λεπτομέρεια είναι που ακυρώνει τη δυναμική τής είδησης και την καθιστά "θέαμα" που δεν μας αφορά. Είναι... "ταινία".
Ξέρετε ποια είναι η λιγότερο πετυχημένη ζώνη του Euronews; Η γνωστή "no comment" στην οποία προβάλλονται ρεπορτάζ χωρίς ίχνος αφήγησης, μουσικής και άλλου δραματικού στοιχείου. Ο λόγος απλός. Η αλήθεια πονάει και ενοχλεί. Μας βγάζει από τη βολική θέση του θεατή. Και είναι καταμετρημένο πως όταν το Euronews προβάλλει τη συγκεκριμένη εκπομπή κάθε μέρα, εκατομμύρια τηλεθεατές γυρίζουν την τηλεόραση αλλού. Συνήθως μάλιστα, όχι σε άλλο ειδησεογραφικό κανάλι, αλλά σε μουσικό. Για...αντίδοτο!
Κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή στο διαδίκτυο ένα ντοκουμέντο(;) που αρκετά πειστικά θέλει να αποδείξει πως τα ρεπορτάζ στη Γεωργία που υποτίθεται πως αναδεικνύουν τη βία των Ρώσων είναι όλα στημένα, πως έχουν χρησιμοποιηθεί ηθοποιοί και πως όλες οι εικόνες που είδε η Δύση στην τηλεόραση και που κατά κανόνα προκαλούσαν την υπέρ των Γεωργιανών συμπάθεια, ήταν σκηνοθετημένα.
Δεν είμαι σε θέση να ελέγξω την πραγματικότητα. Όμως, είμαι σε θέση να πω ότι όλοι μας πια, είμαστε ζαλισμένοι από τις "ειδήσεις", τον τρόμο που παράγουν και τον εντυπωσιασμό που θέλουν να προκαλούν τα κανάλια στο παιγνίδι της θεαματικότητας.
Κάπου μεταξύ μπριζόλας και αναψυκτικού, ανάμεσα σε δυο γουλιές και μια μπουκιά, είδαμε τον δεμένο πισθάγκωνα σερνόμενο στο πάτωμα κρατούμενο του Γκουαντάναμο, τον αποκεφαλισμό ενός ομήρου στο Ιράκ, τα παιδιά με τα τυφέκια στην Παλαιστίνη, όλα μπερδεμένα και ανακατωμένα με το τελευταίο κλιπ της Δέσποινας Βανδή, μια συνέντευξη του Ρουβά, τον Εφραίμ από το Βατοπέδι, τις ιπποδρομίες στο Kent κλπ.
Και όλα χάνουν το μέτρο και την αξία τους.
Έτσι, ακυρώνονται συστηματικά οι αυθεντικές συναισθηματικές και λογικές μας αντιδράσεις.
Με τον αχταρμά των εντυπώσεων που δυναμιτίζει κάθε λογική και κριτική διεργασία.
Και ο κουρασμένος ανθρωπάκος, που από το πρωί τρέχει για να επιβιώσει, να πληρώσει τις δόσεις του και να καλύψει τις υποχρεώσεις του, πέφτει μισολιπόθυμος στον καναπέ κάθε βράδυ και δέχεται την ομοβροντία των εικόνων. Των εικόνων στις οποίες και ο ίδιος συμμετέχει.
Γιατί αύριο, ο θάνατός του μπορεί να γίνει θέαμα από μια κάμερα που ήταν στημένη στο δρόμο πιο πέρα. Όλα εικόνα.
Εικόνα και η ίδια η ζωή. Και εν τέλει, αντί να ζούμε τη ζωή, "ζούμε" την εικόνα της, σκηνοθετημένη από κάποιους άλλους με τη δική μας ανοχή.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη, το λιώσιμο των πάγων, ο θάνατός μας δηλαδή, τείνει να γίνει και αυτός, άλλο ένα υπερθέαμα.
Οι συνεχείς καταστροφές από κυκλώνες και τυφώνες επίσης. Η παγκόσμια οικονομική κρίση, η αφόρητη πίεση που αυτή τη στιγμή εξουδετερώνει εκατομμύρια ανθρώπους οικονομικά σε όλον τον πλανήτη, το ίδιο.
Η Κοινωνία του Θεάματος, όπως την περιέγραψε από το 1967 κιόλας ο Γκυ Ντεμπόρ όχι μόνο δεν έχει ξεπεραστεί, αλλά εξελίσσεται ακόμα. Το χειρότερο είναι πως συνήθως την ελέγχουν και την παράγουν άνθρωποι ουσιαστικά αναλφάβητοι. Οι οποίοι τακτικά απλά καλλιεργούν τα συναισθήματα που βολεύουν τις εξουσίες. Και οι εξουσίες μόνο με ένα συναίσθημα βολεύεται. Αυτό του φόβου.
Εμείς; Εμείς απουσιάζουμε.
Είμαστε καρφωμένοι στις οθόνες μας και παρακολουθούμε το τέλος μας.
Γιώργος Πήττας
«ΠΟΛΙΤΗΣ» - 20/09/2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου