25.8.2024
Τα δημόσια πρόσωπα είναι εξορισμού τραγικά, για πολλούς λόγους. Ένας από αυτούς είναι το γεγονός ότι σπάνια πραγματοποιείται το όραμά τους για καταξίωση και υστεροφημία μέσα από δημόσια αξιώματα. Κατά κανόνα, αυτό που τους μένει είναι η ενίσχυση της προσωπικής επιρροής, καθώς και της θέσης τους στα σαλόνια και τις δεξιώσεις, με τα ψεύτικα χαμόγελα· και, φυσικά, τα εφ’ όρου ζωής οικονομικά οφέλη από τη θέση. Επομένως, «ρεαλιστές» είναι αυτοί που εξαρχής επιδιώκουν κυρίως αυτά…
Εξαίρεση αποτελούν πάντα οι πολύ λίγοι που πραγματικά δεν νοιάζονται ιδιαίτερα για κανένα από όλα αυτά, και πρωταρχικός τους στόχος είναι να προσφέρουν στην πατρίδα και στην κοινωνία τους. Οι άνθρωποι με το γονίδιο του «νοιάζομαι». Υπάρχουν, η παρουσία τους είναι πολύτιμη, αλλά -ιδιαίτερα στην ελληνοκυπριακή πραγματικότητα- δεν είναι πολλοί. Ακόμη και η ανάμνηση της παρουσίας τους μετά από χρόνια διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Δεν είναι αμελητέοι, αλλά είναι λίγοι.
Όσο για την κοινωνική καταξίωση και την υστεροφημία, αυτή ακολουθεί τους δικούς της ρυθμούς, που είναι συνήθως πολύ σκληροί.
Οι τρεις κατηγορίες
Χωρίς να ανταποκρίνεται κατ’ ανάγκη στις πραγματικές ικανότητες και στον ρόλο τους, το μακροπρόθεσμο αποτύπωμα των δημοσίων προσώπων στη συλλογική συνείδηση χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες:
(α) Οι αδιάφορες μετριότητες. Από τον Νικόλαο Δάνδολο, υπερασπιστή της Λευκωσίας το 1570, μέχρι τους περισσότερους Κύπριους υπουργούς της τελευταίας εικοσαετίας, στη συνείδηση της κοινωνίας έχουν εγγραφεί -δικαίως ή αδίκως- σ’ αυτήν την κατηγορία. Ποιος θυμάται σήμερα ως κάτι διαφορετικό τον υπουργό Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων της περιόδου 2014-2018;
(β) Οι προσωπικότητες με τα δύο αντιφατικά πρόσημα. Υπάρχουν δημόσια πρόσωπα με δύο διαφορετικές περιόδους της ζωής τους, μια λαμπρή και μια σκοτεινή. Κλασική περίπτωση στην αρχαιότητα ο Αλκιβιάδης, με το λαμπρό πολιτικό και στρατιωτικό έργο αρχικά, και την καταφυγή στους εχθρούς κατά τη δεύτερη. Στα νεότερα χρόνια, ο στρατάρχης Πεταίν έγινε ήρωας των Γάλλων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν κατάφερε να σταματήσει τα γερμανικά στρατεύματα στον ποταμό Μάρνη, πριν μπουν στο Παρίσι, και να τα απωθήσει. Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν ο πρωταγωνιστής της συνθηκολόγησης της Γαλλίας με τους Γερμανούς και αρχηγός του «κράτους» του Βισύ. Αυτός ο Πεταίν εγγράφηκε στη συλλογική συνείδηση των Γάλλων ως «προδότης». Οι ιστορικοί έχουν διαφορετική εκτίμηση, κυρίως για τον ρόλο του στη δεύτερη φάση, αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Σε αυτήν την κατηγορία, εντάσσεται λίγο πολύ και ο Γεώργιος Γρίβας. Μέχρι σήμερα, η κοινωνία μοιράζεται ανάμεσα σε όσους φωτίζουν περισσότερο τη δεύτερη περίοδό του (απελευθερωτικός αγώνας) και σε όσους δίνουν έμφαση κυρίως στην πρώτη (οργάνωση Χ επί κατοχής) και την τρίτη (ΕΟΚΑ Β΄).
(γ) Οι άνθρωποι-σύμβολα μιας εποχής. Αυτοί οι πολιτικοί συνδέονται, είτε το θέλουν είτε όχι, με το χρώμα και το περιεχόμενο της εποχής τους. Αν ήταν έντονες προσωπικότητες (Ναπολέων, Βενιζέλος, Τσώρτσιλ, Μακάριος, Καραμανλής, Γ. και Α. Παπανδρέου κ.λπ.) χρεώνονται τις επιτυχίες και τις αποτυχίες της εποχής τους· και αποκτούν φανατικούς οπαδούς και πολέμιους. Αν όμως δεν είναι ιδιαίτερων δεξιοτήτων -ακόμη κι αν είναι πάνω από το μέτριο- και ζήσουν σε εποχή παρακμής, τότε γίνονται μοιραίο σύμβολο όλων των κακοδαιμονιών της εποχής τους. Από τον Κόμμοδο που χρεώθηκε την περίοδο παρακμής και διαφθοράς της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μέχρι τον Κωνσταντίνο Η΄ των Μακεδόνων, που χρεώθηκε την αρχή του τέλους του Βυζαντίου, ή τον Τσάμπερλεν που χρεώθηκε την ήττα, αρχικά, από τους Γερμανούς στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο επίτροπος
Ο Πρόεδρος αποφάσισε και πρότεινε ως νέο Κύπριο επίτροπο στην Κομισιόν τον Κώστα Καδή. Επειδή ο Κ. Καδής ανήκει στην τελευταία κατηγορία, μετατρέπεται -εκών ή άκων- σε σύμβολο της σημερινής κυπριακής πραγματικότητας:
• Συμβολίζει άριστα μια Κύπρο που δεν ξέρει πώς λειτουργεί ο κόσμος (ούτε θέλει να μάθει!), πώς λειτουργεί η ΕΕ, και πώς χειρίζεται κανείς αυτά τα δύο. Στην ευχαριστήρια ανάρτησή του κάνει λόγο για την «Κύπρο μας», και ότι θα υπηρετήσει τα συμφέροντά της όσο μπορεί καλύτερα. Δεν θέλει να ξέρει πως οι επίτροποι προέρχονται από χώρες αλλά μέσα από το χαρτοφυλάκιό τους παίρνουν αποφάσεις για το συμφέρον του συνόλου της ΕΕ. Κάνουν τα πάντα, μάλιστα, για να αποδείξουν ότι η καταγωγή τους δεν επηρεάζει καθόλου τη συμπεριφορά και τις επιλογές του. Ο Κ. Καδής -όπως εξάλλου και ο ίδιος ο Πρόεδρος- πιστεύει ότι θα πάει στην Κομισιόν για να καταγγέλλει την τουρκική αδιαλλαξία…
• Συμβολίζει ακόμη την Κύπρο της… ημετεροκρατίας, όπως ήταν ο όρος παλιά. Μπορεί να έχει ικανότητες, αλλά όλοι ξέρουν πως δεν επιλέχθηκε γι’ αυτές. Επιλέχθηκε γιατί την κατάλληλη στιγμή στήριξε σιωπηλά το «σωστό άλογο», τον νυν Πρόεδρο. Ούτε υπουργό Παιδείας τον είχαν κάνει οι ικανότητές του, αλλά κυρίως οι σχέσεις του με την ηγεσία της Εκκλησίας. Φρόντιζε στο υπουργείο να μην συγκρούεται, να μην αγγίζει κανένα καυτό πρόβλημα. Άφησε κάτω από το χαλί όλα τα μεγάλα προβλήματα, τα κληροδότησε στον διάδοχό του Κ. Χαμπιαούρη (άλλον «άρχοντα» της αποτελεσματικότητας…) και την κατάλληλη στιγμή μεταπήδησε στο Υπουργείο Γεωργίας. Για να «λύσει» και εκεί όλα τα προβλήματα.
• Τέλος, συμβολίζει τον Κύπριο που αισθάνεται ότι όλος ο κόσμος του χρωστά. Μπορεί ο Κ. Καδής να έχει όραμα να υπηρετήσει την κοινωνία -ποιος ξέρει…- αλλά στη συλλογική συνείδηση εγγράφεται ως σύμβολο εκείνου του τύπου Κυπρίου που ξέρει και κάνει τα πάντα για το προσωπικό του συμφέρον, αλλά ελάχιστα για την κοινωνία την οποία υποτίθεται ότι υπηρετεί. Και είναι πάντα «καλός άνθρωπος»…
Η κατάσταση
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η περίπτωση του Κ. Καδή είναι και σύμβολο του Κυνικού Νεποτισμού που εγκαινίασε ο Ν. Χριστοδουλίδης. Αλλά είναι τόσες πολλές οι άλλες περιπτώσεις, και τόσο εκκωφαντικές, που δύσκολα θα κερδίσει τον τίτλο του κατεξοχήν συμβόλου αυτού του φαινομένου. Ο νεποτισμός ήταν χαρακτηριστικό και άλλων προέδρων και δημόσιων προσώπων στην Κύπρο. Αλλά το χειρότερο τώρα είναι
(α) το γεγονός ότι αποτελεί τον αποκλειστικό τρόπο άσκησης πολιτικής και επιλογών,
(β) το ότι ο Πρόεδρος ασκεί στο έπακρο τα αυτοκρατορικά δικαιώματα που του δίνει το Σύνταγμα του 1964, όσο κανένας προκάτοχός του,
(γ) το ότι αυτή η κατάσταση αντιμετωπίζεται με γκρίνια από την κοινωνία, αλλά όχι διαμαρτυρία. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν αναστέλλεται - έστω και για χάρη δημοσκοπήσεων που δείχνουν χαμηλά την εκτίμηση της οποίας τυγχάνει ο Ν. Χριστοδουλίδης μέσα στην κοινωνία. Δεν γίνεται καν η σύνδεση. Οι πολίτες θεωρούν αναποτελεσματική την κυβέρνηση, αλλά δεν το συνδέουν αυτό με την κύρια αιτία του, τον τρόπο επιλογής προσώπων από τον Πρόεδρο.
Για το ότι ο Κυνικός Νεποτισμός έχει γίνει πια καθεστώς, ευθύνονται και όλα τα κόμματα - τα παραδοσιακά τουλάχιστον. Που κανένα τους δεν λέει λέξη για το χειρότερο ίσως χαρακτηριστικό αυτής της προεδρίας.
Το καλάθι
• …με την ουρά του σκύλου (1): Συνεδρίασε την Παρασκευή η Ομάδα Κυπριακού, ενόψει των αναμενόμενων εξελίξεων τον Σεπτέμβριο. Η σύνθεσή της δείχνει αποκλειστικά σε μια κατεύθυνση· μπορεί να έχει νόημα αν ο ρόλος της είναι αποκλειστικά η μη διαπραγμάτευση, αλλά και προετοιμασία για την αποτυχία της προσπάθειας. Όπως πολύ έξυπνα είπε ένας φίλος, πρόκειται για την dream team για τη διαχείριση του blame game!
• …με την ουρά του σκύλου (2): Όμως, ο Ν. Χριστοδουλίδης δεν περιμένει να αποδώσει έργο μόνο η Ομάδα Κυπριακού. Ήδη, έκανε σκοπίμως έξω φρενών τους Τουρκοκυπρίους -κυρίως όσους θέλουν λύση!- με την «επιτυχία» της ακύρωσης εκδρομών της TUI και προς τα κατεχόμενα. Και έπεται συνέχεια. Φάνηκε, εξάλλου, με τη χονδροειδή διαρροή των ονομάτων των 24 σφετεριστών ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα. Πενήντα χρόνια σφετερισμός. Και «όλως τυχαίως» κάνουμε τώρα πως ανοίγουμε αυτό το ζήτημα.
• …με την ουρά του σκύλου (3) : Οι δηλώσεις του Λετυμπιώτη για το ότι περίπου ανυπομονούμε να φέρουμε τον Χακάν Φιντάν στο άτυπο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ για να ξεσκεπάσουμε την τουρκική αδιαλλαξία και για να θέσουμε την Άγκυρα προ των ευθυνών της, θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή. Ως μια -έστω και αφελής- προσπάθεια παραπλάνησης της κοινής γνώμης, και κατευνασμού της γκρίνιας για «υποχώρηση» ανάμεσα στους υποστηρικτές της κυβέρνησης. Το ανατριχιαστικό είναι ότι όλα δείχνουν πως το πιστεύουν κιόλας!
Πηγή: https://politis.com.cy/apopseis/829222/o-anthropos-symvolo
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου