«Πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους, και κυρίως από την Τουρκία, ότι η ειρήνη, η συνεργασία και η ευημερία δεν επιτυγχάνονται διά της βίας και της επιβολής των όπλων. Η παρανομία δεν μπορεί ποτέ να παράγει δίκαιο».
Τάδε έφη η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας στην ομιλία της κατά την επίσημη επίσκεψή της στην Κύπρο πριν δύο εβδομάδες. Έχει κανέναν που να διαφωνεί μέχρι εδώ; Δεν νομίζω. Συνέχιζε όμως παρακάτω: «Ιδίως σε μία περίοδο όπου η διεθνής νομιμότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται βάναυσα στην Ουκρανία και αλλού, καμία απόκλιση από τις επιταγές του διεθνούς δικαίου και της ευρωπαϊκής έννομης τάξης δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή». Ούτε εδώ θα διαφωνήσει κάποιος νοήμων ως προς την ουσία. Αλλά αν σκεφτούμε ότι αυτό το «αλλού» βρίσκεται μόλις εδώ απέναντι και δεν κατονομάζεται, σε αντίθεση με τη μακρινή Ουκρανία που λειτουργεί σχεδόν σαν «κολυμβήθρα του Σιλωάμ» στη ρητορική του «άξονα του καλού», προκύπτει ένα προβληματάκι.
Στην ομιλία της, έκανε παρακάτω λόγο για «κρίση στη Μέση Ανατολή», για την «κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή», επαναλαβάνοντας ότι μόνος δρόμος για την αποκατάσταση της ειρήνης και την ευημερία των λαών είναι η εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Στη σύγχρονη εποχή ο εθνικιστικός αναθεωρητισμός, η θρησκευτική μισαλλοδοξία, η στοχοποίηση αμάχων και η τρομοκρατία δεν έχουν θέση» είπε επίσης. Σε καμία εποχή δεν θα έπρεπε να είχαν θέση, προσθέτω εγώ, αλλά χλωμό το κόβω όταν την εκάστοτε πολιτική ατζέντα στο ανώτατο επίπεδο κάθε χώρας διαμορφώνει από το πρώτο γράμμα μέχρι την τελευταία τελεία το εφήμερο εθνικό «συμφέρον».
Η επιλογή της προσεκτικής, ασαφούς και διπλωματικά άσφαιρης γλώσσας δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό, αλλά εντάσσεται σε μια ευρύτερη τάση που χαρακτηρίζει διαχρονικά (και) την ανδραποδώδη ελληνική πολιτική ηγεσία. Ακόμη και για την περίπτωση της Κύπρου, που 50 χρόνια τώρα -κατόπιν εορτής- παίζει η ίδια κουραστική και αναμασημένη κασέτα που ακούγεται σαν βουητό απορροφητήρα, τι άραγε έχει να προσφέρει η διπλωματική αβρότητα πάνω σε ξεκάθαρα ζητήματα που απαιτούν ευθεία αντιμετώπιση και καθαρές τοποθετήσεις; Η Ελλάδα επιμένει να είναι άχρωμη, άτολμη, λεία, ξεδοντιασμένη, προτιμά να κρατάει αποστάσεις από ανοιχτές καταδίκες σε ζητήματα που θα μπορούσαν να τη φέρουν σε δύσκολη θέση ή να θίξουν ευρύτερα στρατηγικά της συμφέροντα.
Από την άλλη, η Κύπρος στροβιλίζεται σε μια δίνη γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων, όχι μόνο σε σχέση με την Τουρκία αλλά και συνεπεία των ευρύτερων περιφερειακών εξελίξεων. Παρ’ όλα αυτά, η κυπριακή υπόθεση εξακολουθεί να αναδεικνύεται σε επίπεδο συνθηματολογίας, αλλά ουσιαστικά και πρακτικά περνά στα «ψιλά γράμματα» της ελληνικής εξωτερικής ατζέντας. Ακόμη λιγότερο από την πολιτική ηγεσία απασχολεί και την ευρύτερη κοινή γνώμη στη χώρα, γεγονός τόσο εμφανές που μπορεί να το εκθέσει (μέχρι) και ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής μας, που «διαφημίζει» καθημερινά ανά το παγκόσμιο το… επίπεδο πολιτικής ωριμότητας και οξυδέρκειας που διακατέχει τον μέσο Κύπριο ψηφοφόρο.
Κάπου ανάμεσα στα εντατικά μαθήματα ιστορίας (επιπέδου δημοτικού) και ανακάλυψης της πυρίτιδας που κάνει, όπου μας προσκαλεί να τα παρακολουθούμε κιόλας για να «ξεστραβωθούμε» μαζί του, βρήκε χρόνο να ενημερώσει για όσα έμαθε, ποιον λέτε; Το τηλεοπτικό κοινό των ελλαδικών πρωινάδικων! Τα πιάσαμε τα λεφτά μας, που λένε. Όπως ήταν αναμενόμενο, μάς πονέσανε τα μυαλά απ’ αυτά που ακούσαμε εκατέρωθεν.
Από τη μια ο καθ’ ομολογίαν μαθητευόμενος ευρωβουλευτής (στου κασίδη το κεφάλι) δικαίωνε την παροιμία «βρήκε η νύφη το υνί πίσω από την πόρτα». Από την άλλη οι επαγγελματίες άσχετοι και συνειδητά ημιμαθείς πανελίστες δεν είχαν κανένα πρόβλημα να αποδείξουν πόσο επιφανειακά και στερεοτυπικά ασχολούνται οι Ελλαδίτες με τα τεκταινόμενα στην Κύπρο, να επιβεβαιώσουν πανηγυρικά τον αμάραντο θεσμικό ενοχικό ζαμανφουτισμό που επικρατεί σε κυρίαρχους κύκλους της ελληνικής κοινωνίας και πολιτικής.
Δεν είναι ότι ο δημόσιος διάλογος στην Ελλάδα –αφού μιλάμε γι’ αυτή- είναι γενικότερα ιδιαίτερα βαθύς. Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό πάντως, φτάσαμε να λέμε ευτυχώς που είναι ο Φειδίας και το «Famagusta» και θυμούνται στη μητέρα πατρίδα τη συγκεκριμένη χαίνουσα πληγή.
Στην πραγματικότητα, αυτή η ταλάντευση μεταξύ αδιαφορίας και αδαημοσύνης στην κοινωνία βολεύει και την ηγεσία, η στάση της οποίας δεν είναι προϊόν τακτ και διπλωματικής επιφυλακτικότητας, αλλά αντανακλά την πολιτική συμφεροντολογία. Παραμένει διαχρονικά ένας μεγάλος ο μπελάς για την Ελλάδα, ως μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, να διαχειρίζεται τόσο λεπτές και πολύπλοκες ισορροπίες. Γεγονός, όμως, που δεν μπορεί διαρκώς να υπαγορεύει συμβιβασμούς σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διεθνούς δικαίου χωρίς να αποδυναμώνει την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα της εξωτερικής πολιτικής.
Με υπεκφυγές και αοριστίες κανείς δεν βρίσκει το δίκιο του. Εκτός αν είναι υπερδύναμη ή περιφερειακός της ευνοούμενος.
Ελεύθερα, 13.10.2024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου