Ο ποιητής και συγγραφέας Μεχμέτ Γιασίν δεν θέλει να ετεροπροσδιορίζεται.
Λέω συχνά ότι δεν μπορώ να ταυτιστώ με κάποιον μόνο και μόνο επειδή γεννηθήκαμε στον ίδιο τόπο, μιλάμε την ίδια γλώσσα και πιστεύουμε στον ίδιο ή σε κανένα Θεό. Αυτά είναι στοιχεία της ταυτότητάς μου, αλλά όχι τα πιο σημαντικά, αυτά που καθορίζουν το ποιος είμαι. Για να το θέσω αντίστροφα, μου είναι αδιανόητο να ταυτιστώ μ’ έναν ρατσιστή και φασίστα απλώς και μόνο επειδή είναι συμπατριώτης μου. Αντιθέτως, πολύ περισσότερο συμπατριώτη μου θεωρώ κάποιον με τον οποίο «συγκατοικούμε» στην επικράτεια του ορθολογισμού και της ελεύθερης σκέψης, που μοιραζόμαστε κοινές αξίες και ιδανικά.
Πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να το κατανοήσουν, ορισμένοι μάλιστα με… στολίζουν «σχολιάζοντας», υποτίθεται, αυτές μου τις απόψεις. Και αίφνης, να μια ευχάριστη έκπληξη: Ανακαλύπτω ξαφνικά έναν άνθρωπο με τον οποίο μπορώ να ταυτιστώ, τον Μεχμέτ Γιασίν, διαβάζοντας αυτά που είπε στον Γιώργο (Σαββινίδη) την περασμένη Κυριακή σε συνέντευξή του στον «Φ», και μιλώντας μαζί του λίγες μέρες μετά.
«Δεν γράφω ποτέ για την “ελληνοτουρκική φιλία”. Το βρίσκω ανόητο. Δεν θα γίνω με κανέναν φίλος μόνο και μόνο λόγω της εθνοτικής του καταγωγής», λέει. «Ακούμε παντού “Έλληνες φίλοι μου”, “Τούρκοι φίλοι μου”, “ζήτω η ειρήνη, η φιλία, η αλληλεγγύη” ή “η καημένη η χώρα μου είναι μοιρασμένη”, και αυτή η κλάψα, αυτός ο μελοδραματισμός χρηματοδοτείται, όπως χρηματοδοτούνται βιβλία, γάμοι, πρωτοβουλίες. Στο δικό μου μυαλό δεν υπάρχουν ξεχωριστές οντότητες. Είμαστε ένα». Ο Μεχμέτ δεν θέλει να ετεροπροσδιορίζεται, το Κυπριακό και ο διαχωρισμός πιστεύει ότι είναι ένα πρόβλημα που έχει τη ρίζα του στην ανθρώπινη βλακεία. «Δεν θέλω να ανήκω σε καμία δι-κοινοτική, ή δι-ζωνική ή bi-sexual Κύπρο. Προτιμώ να είμαι παν-κοινοτικός, παν-ζωνικός, παν-σεξουαλικός! Δεν αντέχω αυτά τα δι-δι-δι- μπροστά στα πάντα, τα δι- που μας χωρίζουν» λέει, και δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο σαφής. «Είναι απίστευτο πόσοι στην Κύπρο σήμερα, σε κάθε γωνιά, πουλούν θυματοποίηση και κάνουν καριέρα». Εγώ δεν θα τα έλεγα καλύτερα…
Εδώ και 50 χρόνια έχουμε στην ουσία αυτοεγκλωβιστεί σε μια ατέρμονη διαδικασία. Υποτίθεται πως αναζητούμε λύση στον διαχωρισμό του τόπου, αλλά με τρόπο που οδηγεί ουσιαστικά σε νέο διαχωρισμό, αφού βασίζεται στα ίδια στοιχεία που μας οδήγησαν εδώ: Την ομαδοποίηση των ανθρώπων σε κατηγορίες βάσει χαρακτηριστικών τα οποία είναι εξ ορισμού διχαστικά, αφού εστιάζουν στις δευτερεύουσες, επουσιώδεις διαφορές και όχι σε ουσιώδεις συγκλίσεις. Δεν χρειάζεται να το εξηγήσω ξανά, όποιος δεν το αντιλαμβάνεται, λυπάμαι που το λέω, αλλά είναι βλάκας και, όπως λέει πολύ χαρακτηριστικά ο Μεχμέτ Γιασίν, «γιατί να ξοδέψω την πολύτιμη ζωή μου για να εξηγώ τον εαυτό μου σε ηλίθιους; Δεν θέλω να ασχολούμαι με την ηλιθιότητα!».
Ο Μεχμέτ θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα για τους πολιτικούς μας. Ο πρόεδρος εκλιπαρεί για να ξαναρχίσουν οι όποιες διαπραγματεύσεις, ο Αβέρωφ Νεοφύτου τον καλεί «να μη γίνει ο πρόεδρος της διχοτόμησης» και «να πείσει ότι θέλουμε λύση», λες και δεν είναι η Τουρκία που κατέχει στρατιωτικά τη μισή Κύπρο. Κάποιοι άλλοι απεχθάνονται τις «κόκκινες γραμμές» μας, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι δεν αποκλείουν τίποτα, ούτε τα δυο κράτη και τη μόνιμη διχοτόμηση ως λύση. Μήπως ένας Μεχμέτ Γιασίν θα ήταν καλύτερος διαπραγματευτής – ακόμα και ως Γκουτέρες στη θέση του Γκουτέρες; Μήπως θα έπρεπε να ακούσουν όλοι αυτά που λέει; Βεβαίως, για να γίνει αυτό θα έπρεπε οι πολιτικοί μας να είχαν λίγο μυαλό είτε να μη ζουν σε διαφορετικά σύμπαντα, ούτε να παίζουν με οικονομικά και άλλα συμφέροντα όπως υποψιάζεται ο Μεχμέτ (και όχι μόνο αυτός).
Είναι ήδη χαμένη υπόθεση το Κυπριακό; Σε συλλογικό επίπεδο, πολύ πιθανόν. Αλλά όχι σε ατομικό, σύμφωνα με τον Μ. Γιασίν: «Δεν είμαι θύμα της τουρκικής στρατιωτικής δύναμης. Είμαι πάνω απ’ αυτό. Όσο γράφω, αυτοί είναι τα θύματά μου. Είναι η εκδίκησή μου από την επίσημη Τουρκία για τις πολιτικές της». Προφανώς, αυτά που λέει δεν είναι κάτι που μπορούν να δεχτούν και να κάνουν όλοι. Είναι ο προσωπικός τρόπος ενός συγκεκριμένου ανθρώπου να αντεπεξέλθει στα γεγονότα χωρίς να χάσει το μυαλό του, γυρεύοντας μάταια μιαν Ιθάκη που δεν υπάρχει πια. Όμως ο Μεχμέτ είναι ποιητής: «Ήταν φορές που δεν ήξερα καν σε ποια γλώσσα να δακρύσω/ έζησα μια ζωή όχι ξένη – μεταφρασμένη,/ η μητρική μου γλώσσα ήταν άλλη,/ η πατρίδα μου άλλη,/ εγώ ο ίδιος ένας άλλος… Δεν θα μπορούσα ποτέ να είμαι ποιητής μιας χώρας». [Καιρός πολέμου] Γι’ αυτόν, η Ιθάκη είναι παντού…
MINORITY REPORT, 20.10.2024
Πηγή: https://www.philenews.com/apopsis/arthra-apo-f/article/1519848/i-ithaki-ine-pantou/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου